Sloveense wortels, gerijpt volgens Vlaamse traditie en naar Frans recept op smaak gebracht met verse Italiaanse kruiden. Het klinkt als een culinair experiment, maar het betreft de muziek van Jacobus Gallus (of: Jacob Handl), een van de grootste componisten van de late renaissance. Gallus is minder bekend dan tijdgenoten als Lassus en Gabrieli. Maar zijn muziek, die op creatieve wijze de internationale stromingen van zijn tijd combineert, verdient minstens dezelfde aandacht.
Gallus publiceerde zijn missen in Praag in de tijd dat hij daar cantor was aan de St. Jan na Brzehu. In dezelfde periode verhuisde keizer Rudolf II het Habsburgse hof van Wenen naar Praag. Daarmee werd de stad plotseling een muzikaal centrum van wereldformaat, met componisten en musici uit heel Europa, waaronder Rudolphs illustere kapelmeester Phillippe de Monte.
Capella Groningen voert van Gallus de Missa sopra Sancta Maria uit, een parodiemis gebaseerd op het motet Sancta Maria, virgo virginum van Philippe Verdelot. Ook dit motet staat op het programma. Motieven uit het motet vormen de basis voor de gehele mis. Maar door de variatie, die Gallus daarin aanbrengt, krijgt elk gedeelte een eigen karakter, dat aansluit bij de betekenis van de tekst. Het programma wordt aangevuld met werken van componisten die in dienst waren van het hof in Praag. Het meest omvangrijke daarvan is de Litania Deiparae virginis Mariae van Jacobus Regnart. Inhoudelijk sluit deze litanie, geschreven in de toen nieuwe declamatorische stijl, aan bij het motet van Verdelot. Van beide is de strekking: Heilige Maria, help ons. De thematiek van smeekbede en troost komt terug in de overige stukken op het programma, dat daarom de titel Miserere heeft gekregen. De meeste werken staan in de oude polyfone traditie, maar zijn met complexe ritmes en uitgebreide chromatiek verrassend expressief voor hun tijd. Omdat één van de uitvoeringen plaatsvindt op 11 november is er ook een gebed tot Martinus opgenomen, als ludieke tegenhanger van de vele Sint Maartensliederen die dezelfde avond gezongen zullen worden.
Luitist Israel Golani zal in Groningen en Middelstum zijn medewerking verlenen aan dit concert.
Benieuwd geworden naar een kijkje in de muzikale keuken van Praag aan het einde van de 16eeeuw? Capella Groningen biedt u in dit concert een smaakvolle combinatie van relatief onbekende, maar prachtige muziek.
Toegang voor beide concerten: aan de kerk € 14; voorverkoop/reservering € 12; jonger dan12 jaar gratis / tot 18 jaar en studenten (collegekaart) € 5.
Kaarten reserveren op reserveringen@capellagroningen.nl of telefoon 050-3095698
Dit concert wordt ook uitgevoerd in de Magnuskerk van Bellingwolde onder auspiciën van de Concertcommissie Magnuskerk Bellingwolde, op 11 november aanvang 16 uur. Hiervoor kunnen geen kaarten gereserveerd worden. www.pkn-bellingwolde.nl/concerten