Capella Groningen

• 5 maart 2022 Der Aa-kerk, Groningen, aanvang 20.00 uur
• 6 maart 2022 Kerk van Noordbroek, Noordersingel 1, aanvang 15.00 uur

Exact twee jaar geleden stonden deze concerten gepland door Capella Groningen. Vanwege de corona-uitbraak moesten we dit op het laatste moment annuleren, maar we beloofden dat we dit programma, zodra het kon, alsnog zouden brengen. Het heeft langer geduurd dan we hadden kunnen vermoeden, maar nu gaat het er toch van komen, al blijft het spannend, want we zijn het virus nog niet kwijt.

Dat we tegenwoordig het begrip Bourgondisch nog vanzelfsprekend gebruiken voor een luxe levensstijl is onder meer te danken aan Maria van Bourgondië (1457-1482). Hoewel ze door een tragisch ongeval maar 25 jaar oud werd, was zij een spilfiguur voor het voortbestaan van de rijkdom in de Bourgondische gewesten, waar ook de Zuidelijke Nederlanden toe behoorden. Al sinds de 14e eeuw was het Bourgondische hof bekend om zijn grote hofkapel en rijke muziekleven. Daarom is het verbazend dat er nauwelijks muzikale handschriften te vinden zijn die direct in verband staan met de vroege Bourgondische hofkapel. Dit verandert rond de tijd van Maria van Bourgondië.

Maria van Bourgondië inspireert nog steeds omdat ze in onze zuidelijke gewesten met tactische verbonden de welvaart en culturele bloei wist te behouden, die na de gewelddadige expansiedrift van haar vader dreigden te verbrokkelen. Capella Groningen wil haar op een bijzondere manier centraal stellen in dit concertprogramma, door motetten voor haar naamheilige te zingen uit de koorboeken van het Bourgondische hof. Daarbij putten we uit de boeken die gemaakt zijn ten tijde van Maria van Bourgondië en haar twee kinderen, Filips de Schone en Margaretha van Oostenrijk. De meeste boeken zijn gemaakt door kopiist Petrus Alamire. Hij maakte voor het Bourgondische hof een aantal van de mooiste en rijkst versierde koorboeken uit de geschiedenis, met muziek van grootmeesters van de Vlaamse polyfonie.

Het programma biedt een keur van aan Maria gewijde motetten en misdelen van drie generaties Vlaamse polyfonisten, van Dufay tot Josquin. Pierre de la Rue, hofcomponist ten tijde van Filips en Margaretha, heeft een belangrijke plaats in het programma.

Enkele chansons van Antoine Busnois, de belangrijkste componist van Maria van Bourgondië, worden uitgevoerd een blokfluitensemble, bestaande uit Joske van der Hoeven, Marion Widman en Gerrie Jonker.

Omdat de notatie van muziek indertijd zo vervlochten was met grafische en beeldende kunst en omdat de handschriften waaruit de muziek afkomstig is kunstwerken op zich zijn, krijgen de originele bronnen een prominente plaats bij de concerten. Afbeeldingen van de handschriften zullen zichtbaar zijn voor het publiek.

Het concert duurt ongeveer een uur, zonder pauze.

Toegang voor beide concerten: voorverkoop/reservering € 15; aan de kerk € 16,50;
jonger dan 12 jaar gratis / tot 18 jaar en studenten (collegekaart) € 5. Pinnen is mogelijk!

Toegang volgens de geldende coronaregels. Kaartverkoop bij voorkeur op reservering en vooruitbetaling via reserveringen@capellagroningen.nl of telefoon 050-3095698.

Tot onze grote spijt hebben wij moeten besluiten om de concerten af te gelasten.
Lees hier meer waarom.

Dits Sweelinck’s sterfelyk deel; ten troost ons nagebleven;
’t Ontsterfelyk hout de maet by God in ‘t eeuwig leven;
Daer streckt hy, meer dan hier omvatten ons gehoor,
Een goddlycke galm in aller Enghlen oor.

(Grafschrift van Joost van den Vondel)

Na twee jaar bijna ononderbroken stilte zingt Capella Groningen een nieuw lied. Het koor, gespecialiseerd in het vertolken van muziek uit renaissance en barok, gaat de 400^e sterfdag van de trots van de Nederlandse muziekgeschiedenis Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621) klinkend herdenken!

Sweelinck was organist aan de Oude Kerk in Amsterdam. Omdat in de Calvinistische eredienst destijds het orgel niet bespeeld mocht worden, was hij niet in dienst van de kerk, maar van de stad. Dagelijks gaf hij openbare orgeluitvoeringen. Ook Sweelincks vocale werken zijn niet geschreven voor kerkdiensten, maar vooral voor Collegia Musica: groepen burgers die uit liefhebberij samen musiceerden.

In ons programma worden huidige Sweelinck-‘tophits’ als de 150^e psalm afgewisseld met minder bekende werken. Vóór de pauze staan psalmcomposities over Geneefse melodieën, Sweelincks levenswerk, centraal. Die worden aangevuld met motetten uit de verzameling Cantiones Sacrae, die wel Sweelincks zwanenzang wordt genoemd. Na de pauze klinken wereldlijke werken. Van Franse chansons tot Italiaanse madrigalen en van het ingetogen Qual vive salamandra tot het uitgelaten spotlied Tu as tout seul, Jan.

Sweelinck speelde zelf orgel, klavecimbel en luit. Afgaande op o.a. afbeeldingen van musicerende burgers uit die tijd, lijkt de luit een populair instrument te zijn geweest bij de Collegia Musica. Aan onze concerten zullen organist Vincent van Laar en luitist Israel Golani meewerken.

Al met al hopen we met dit feestelijke programma een waardig eerbetoon te brengen aan de Orpheus van Amsterdam uit de Gouden Eeuw.

Toegang: voorverkoop € 16 / aan de zaal € 17,50 / jonger dan 12 jaar gratis / tot 18 jaar en studenten (collegekaart) € 5

Toegang volgens de geldende coronaregels. Kaartverkoop bij voorkeur op reservering en vooruitbetaling via reserveringen@capellagroningen.nl (We hebben enkele meldingen gekregen dat deze link niet goed werkt met Outlook. Mocht u een foutmelding krijgen, raden we aan dat u het e-mailadres overtypt in uw standaard e-mailprogramma.)

Nu koren en orkesten weer mogen beginnen met repeteren en uitvoeren, hebben Clarinets Unlimited, Capella Groningen en Jong Vocaal Groningen de handen ineengeslagen om een actueel concert te realiseren met een muzikaal antwoord op de huidige pandemie. Er worden pestheiligen aangeroepen de ziekte te stoppen, er wordt gezongen over de angst voor een naderende dood, maar ook klinkt muziek over hoop en liefdevolle verzorging in zware tijden.

Capella Groningen zingt een aantal motetten uit de tijd van de pestuitbraken, waarin Pestheiligen worden aangeroepen om een einde te maken aan de epidemie. De motetten zijn van beroemde renaissancecomponisten als Guerrero, Weerbeke, Willaert en Dufay.

Jong Vocaal Groningen zingt vier delen uit de cyclus In Time of Pestilence van Ned Rorem (*1923). Rorem studeerde in Chicago, Philadelphia, New York en Parijs en groeide uit tot één van Amerika’s toonaangevende componisten. De compositie is gebaseerd op het gelijknamige gedicht van Thomas Nashe uit 1593. Waar de geestelijke teksten uit die tijd vooral over collectieve hoop gaan, beschrijft Nashe individuele angst voor een naderende dood, die niemand lijkt te sparen.

Clarinets Unlimited voert drie werken van eigentijdse Vlaamse componisten uit. Het eerste daarvan is het werk Hope van Bart Picqueur (geb. 1972). Dit koraalachtige stuk werd door de componist geschreven om mensen die het moeilijk hebben, bijvoorbeeld vanwege ziekte, aan te moedigen om de hoop nooit op te geven, vooral niet in zware tijden. De opbrengst van de compositie komt ten goede aan stamcelonderzoek aan de universiteit van Gent.

Organist Erwin Wiersinga speelt op het beroemde orgel van de Martinikerk Praeludium in c BWV 546 van J.S. Bach, muziek die Bach later verwerkte in een cantate bij het evangelieverhaal over de genezing van een waterzuchtige.

Stella Caeli extirpavit – een gezamenlijk slotstuk

Joseph Martin Kraus (1756-1792) groeide op in Duitsland en werd hofkapelmeester van Gustav III in Stockholm. Bij een reis door Duitsland in 1783 vroeg Romanus Hofstetter, cantor van de kloosterkerk in Amorbach, hem een Stella Caeli te componeren. Het is een expressief werk, dat elementen van Sturm und Drang met de klassieke stijl combineert. De tekst is een smeekbede aan Maria, voor een einde aan de pest, maar de bij tijden majestueuze muziek laat nauwelijks twijfel aan het vertrouwen dat indertijd gesteld werd in een hopelijk spoedig einde aan de pandemie.

Kaartverkoop alleen op reservering en vooruitbetaling via reserveringen@capellagroningen.nl. In verband met coronamaatregelen kunnen reserveringen alleen per huishouden gedaan worden.

UITVERKOCHT-Er zijn geen kaarten meer verkrijgbaar!

“Italiaanse magrigalen en moderne dans”

Meer informatie volgt zo spoedig mogelijk!

• Zaterdag 13 juni 2020, om 20:00 uur in de Sint-Margaretakerk in Norg
• Zondag 14 juni 2020, om 15:00 uur in de Jacobuskerk te Zeerijp

U heeft via het nieuws ongetwijfeld gehoord over de maatregelen die landelijk zijn aangekondigd om verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk tegen te gaan. Daarmee stond ook Capella Groningen voor de vraag of de geplande concerten dit weekend wel door moeten gaan. Ons bestuur heeft inmiddels besloten om de concerten van 14 en 15 maart af te gelasten. We hopen het programma later dit jaar (vermoedelijk het najaar) alsnog ten gehore te brengen. Op onze website en Facebook-pagina kunt u alle informatie over onze (andere) concerten terugvinden.

Dat we tegenwoordig het begrip Bourgondisch nog vanzelfsprekend gebruiken voor een luxe levensstijl is onder meer te danken aan Maria van Bourgondië (1457-1482). Hoewel ze door een tragisch ongeval maar 25 jaar oud werd, was zij een spilfiguur voor het voortbestaan van de rijkdom in de Bourgondische gewesten, waar ook de Zuidelijke Nederlanden toe behoorden. Al sinds de 14^e eeuw was het Bourgondische hof bekend om zijn grote hofkapel en rijke muziekleven. Daarom is het verbazend dat er nauwelijks muzikale handschriften te vinden zijn die direct in verband staan met de vroege Bourgondische hofkapel. Dit verandert rond de tijd van Maria van Bourgondië.

Maria van Bourgondië inspireert nog steeds omdat ze in onze zuidelijke gewesten met tactische verbonden de welvaart en culturele bloei wist te behouden, die na de gewelddadige expansiedrift van haar vader dreigden te verbrokkelen. Capella Groningen wil haar op een bijzondere manier centraal stellen in dit concertprogramma, door motetten voor haar naamheilige te zingen uit de koorboeken van het Bourgondische hof. Daarbij putten we uit de boeken die gemaakt zijn ten tijde van Maria van Bourgondië en haar twee kinderen, Filips de Schone en Margaretha van Oostenrijk. De meeste boeken zijn gemaakt door kopiist Petrus Alamire. Hij maakte voor het Bourgondische hof een aantal van de mooiste en rijkst versierde koorboeken uit de geschiedenis, met muziek van grootmeesters van de Vlaamse polyfonie.

Het programma biedt een keur van aan Maria gewijde motetten en misdelen van drie generaties Vlaamse polyfonisten, van Dufay tot Josquin. Pierre de la Rue, hofcomponist ten tijde van Filips en Margaretha, heeft een belangrijke plaats in het programma. Enkele chansons van Antoine Busnois, de belangrijkste componist van Maria van Bourgondië, worden uitgevoerd door drie blokfluitisten.

Omdat de notatie van muziek indertijd zo vervlochten was met grafische en beeldende kunst en omdat de handschriften waaruit de muziek afkomstig is kunstwerken op zich zijn, krijgen de originele bronnen een prominente plaats bij de concerten. Afbeeldingen van de handschriften zullen zichtbaar zijn voor het publiek.

• Zaterdag 14 maart 2020 – Der Aakerk Groningen, 20.15 uur (in het koor)
• Zondag 15 maart 2020 – Petrus en Pauluskerk Loppersum, 15.00 uur

Het concert duurt ongeveer een uur, zonder pauze.

Toegang: aan de kerk € 14,50; voorverkoop/reservering € 13; jonger dan 12 jaar gratis / tot 18 jaar en studenten (collegekaart) € 5

Kaartreservering: reserveringen@capellagroningen.nl of 0503095698